ESENYURT / İSTANBUL

Hizmet Galerisi Hizmet Galerisi

Aynı kardeşler, DNA'ları da dahil olmak üzere ikizleriyle çok şey paylaşmaya alışkındır. Ancak yeni araştırmalar (tüm tek yumurta ikizlerinin DNA'larında değil) üzerinde ortak bir ikizlik imzasını paylaştığını gösteriyor. 

Bu imza, DNA boyunca birçok noktayı işaret eden ve dizilerini değiştirmeden genlerin aktivitesini etkileyen kimyasal belirteçler olan epigenomun bir parçasıdır. Nature Communications'da 28 Eylül'de yayınlanan bir rapora göre, tek yumurta ikizleri, doğumdan yetişkinliğe kadar devam eden bu işaretlerin belirli bir dizisini büyük ölçüde paylaşıyor. Bu paylaşılan epigenetik etiketler, tek yumurta ikizi olarak başlayan ancak kardeşlerini anne karnında kaybeden veya doğumda ayrılan kişileri tanımlamak için kullanılabilir.

Araştırma, bilim insanlarının “döllenmiş bir yumurtanın bölünmesine ve monozigotik [özdeş] ikizler oluşturmasına neyin neden olabileceğini” daha iyi anlamaları için zemin hazırlıyor. 

Vrije Universiteit Amsterdam'da epigenetikçi olan Jenny van Dongen, insanların tek yumurta ikizlerine olan asırlık büyüsüne rağmen, onları oluşturan monozigotik ikiz olarak bilinen biyolojik sürecin “bir muamma” olduğunu söylüyor.

Tek yumurta ikizlerinin, zigot adı verilen döllenmiş bir yumurtanın gelişme sırasında bir şekilde iki embriyoya ayrılmasından sonra oluştuğunu biliniyor. Ancak van Dongen, bu bölünmenin neden gerçekleştiğinin bilinmediğini söylüyor. Çoğunlukla, tek yumurta ikizleri dünya çapında kabaca aynı oranda ortaya çıkarlar - 1000 doğumda yaklaşık 3 ila 4. Belirgin bir genetik veya çevresel neden olmaksızın, tek yumurta ikizlerinin rastgele ortaya çıktığı yönündeki geçerli hipotez.

Hem ikizler hem de ikiz olmayanlar için erken gelişim, bir embriyo şekillenirken birçok geni açıp kapatan bir epigenetik değişiklik telaşının ortasında gerçekleşir. Bu değişikliklerden bazıları, tek yumurta ikizleri arasındaki küçük farklılıkları açıklayabilir (SN: 17/7/12). Van Dongen, bir zigotun tek yumurta ikizlerini oluşturmak üzere bölünmesini neyin sağladığını daha iyi anlamak için “epigenetiğe bakmak mantıklı” diyor.

O ve meslektaşları, yaklaşık 6.000 monozigotik ikiz ve dizigotik veya çift yumurta ikizlerinin genomları boyunca 450.000'den fazla bölgede epigenetik farklılıklar aradılar. İkizleri ikiz olmayanlarla karşılaştırmanın aksine, tek yumurta ikizlerini çift yumurta ikizleriyle karşılaştırmak, araştırmacıların alışılmadık bir rahmi paylaşma deneyiminden kaynaklanan herhangi bir epigenetik değişikliği ekarte etmesine izin verdi.

Araştırmacılar, genom boyunca 834 noktada tek yumurta ikizlerinin çarpıcı biçimde benzer olduğunu buldu. Bu paylaşılan epigenetik işaretler, kromozomlardaki sentromer ve telomer bölgeleri de dahil olmak üzere genomun belirli bölümlerinde yoğunlaşmıştı. Bazı işaretler, hücrelerin birbirine ne kadar sıkı yapıştığını düzenleyenler de dahil olmak üzere, erken gelişim süreçlerinde yer alan genlere yakındı. Van Dongen, bu farklılıkların tek yumurta ikizleri için sağlık sonuçları olup olmadığının belirsiz olduğunu söylüyor.

Bu epigenetik işaretler, Finlandiya gibi uzak yerlerden Avustralya'ya kadar genç ve yaşlı ikizlerde ortaya çıktı ve farklı hücre tiplerinde bulundu. Paylaşılan işaretler tek yumurta ikizleri için o kadar benzersiz ki, araştırmacılar bir bireyin tek yumurta ikizi olup olmadığını yüzde 80'e varan doğrulukla belirleyebilecek bir test tasarlayabildiler. Bu, hamilelik sırasında ikizlerini kaybettiğini bilmeyen bireyleri, kaybolan ikiz sendromu olarak bilinen bir fenomeni ve doğumda ayrılan ikizleri de içeriyor.

Gelişim psikoloğu Segal, “Bu, birçok araştırma yolunu açan çok, çok önemli bir bulgu” diyor. Örneğin, tek yumurta ikizleri solaklıktan omurganın düzgün bir şekilde gelişmediği spina bifida gibi belirli konjenital bozukluklara kadar çeşitli koşullara yatkındır. Belki de insanların bir kısmı için bu koşullar, bilinmeyen bir tek yumurta ikizi olmaktan kaynaklanıyor, diyor.

Van Dongen, bu epigenetik imzanın monozigotik ikizliğin bir nedeni, sonucu veya yan ürünü olup olmadığı belirsizliğini koruyor. Bu epigenetik değişikliklerden bazılarının bir zigota ayrılmasını söylemesi mümkündür. Alternatif olarak, bu kimyasal markerlar, bölünme olayının epigenetik sonuçlarını yansıtabilir.

Houston'daki Baylor College of Medicine'de epigenetikçi olan Robert Waterland, “[bölünme] sürecinin kendisinin kalıcı bir moleküler yara izi gibi olabilir” diyor. “İki parçaya bölünen bir embriyo, bazı şeyleri harm edebilir” diyor ve bu, normal epigenetik süreçleri kalıcı bir iz bırakacak şekilde bozabilir. Kesin olarak bilmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulsa da, bu moleküler skar yorumuna yöneliy

Yorumlar (0)

Yorum Yaz