Noonan Sendromu
Noonan sendromu otozomal dominant kalıtımın bildirildiği ancak genelde ailelerde sporadik olarak görülen bir sendromdur.
En sık 12q24.1 lokalizasyonundaki PTPN11 genindeki mutasyonlara bağlı olduğu bilinmektedir.
Yer |
Fenotip |
Miras |
Fenotip |
Gen / Lokus |
|
AD |
|||||
AD |
|||||
AD |
|||||
AD |
|||||
AD |
|||||
AD |
|||||
AD |
|||||
AD |
|||||
AR |
|||||
AD |
|||||
Bilinmiyor |
Noonan sendromu; %25 oranında mental retardasyon; %50 oranında
postnatal boy kısalığı; yüzde dismorfizm (epikantus, ptosis, hipertelorizm, aşağı
çekik palpebral fissürler, miyopi, strabismus, nistagmus, basık burun kökü,
düşük ve displastik kulaklar, anterior
maloklüzyon, geniş ağız, belirgin üst dudak, retrognati) ; düşük ense saç
çizgisi ve kısa/yele boyun; kalkan göğüs, pektus ekskavatum/karinatum, kubitus valgus,
hemivertebra gibi iskelet bulguları; pulmoner kapak darlığı, sol ventrikül hipertrofisi,
septal defektler, PDA gibi kardiyovasküler malformasyon bulguları; mikropenis, kriptorşidizm;
koagülasyon sistemi ve trombosit fonksiyon bozuklukları ile seyreden genetik
kökenli bir hastalıktır. Nadir görülen bulgular arasında ise; yüksek damak,
serebral arterio- venöz malformasyonlar, sinirsel tipte sağırlık, hipoplazik
meme uçları, kifoskolyoz, el ve ayak dorsumunda ödem, simian çizgileri,
nevüsler, keloid, hiperelastik deri ve malignant hipertermi sayılabilir.
Hastalığın izleminde bazı
vakalarda gözlenebilen, sosyal performansın beklenenden daha iyi olduğu, mental
geriliği olan olguların özel eğitime gereksinimi olduğu göz önünde
bulundurulmalıdır. Büyüme -gelişme geriliği tedavisi için verilen rekombinant
büyüme hormonu ilk yıl için olumlu sonuçlar verse de ilerleyen yıllarda anlamlı
büyüme hızı kaydedilmemiştir.
Görme
duyusunu etkileyebilecek problemlerin erken teşhisi için rutin oftalmolojik
muayene önerilmiştir. Hastalar, bu sendromda görülebilen trombositopeni ve
pıhtılaşma faktörleri eksiklikleri nedeniyle, birinci derece akrabalarında ise
otozomal dominant kalıtılan bu sendromdaki ekspresivite değişkenliği nedeniyle
pıhtılaşma faktör düzeyleri ve trombosit sayımı önerilmelidir.
Kronik
baş ağrısı ve nörolojik semptomların görüldüğü Noonan sendromlu hastalar;
spektrumun bir parçası kabul edilen Arnold-Chiari malformasyonu açısından
kranial ve servikal MR görüntüleme ile değerlendirilmelidir.
Bu
sendromda gelişebilecek hematolojik ve iskelet sistemi malignensileri açısından
yakın izlemde uygun görülmektedir. İskelet sistemi malignensilerinin erken
yaşta sık görüldüğü ve ilerleyen yaşlarla beraber sıklığının azaldığı
belirtilmiştir. Hematolojik malignensi açısından ise post-natal erken dönemde
myelodisplazik tablosu bulunan olgularda tümöral oluşum açısından takip
önerilse de, malignensi gelişiminin yaşla beraber arttığı veya azaldığı yönünde
anlamlı bir bulgu yoktur.