Tüm Ekzom Dizi Analizi (Whole Exome Sequencing-WES) bilinen
tüm genlerin ekzon denilen işlevsel bölgelerine ait DNA’da gerçekleşen
değişiklikler tek bir defada taranması, incelenmesi ve analizine imkan
veren bir genetik yöntemdir. Ekzon en kısa tabirle bir genin protein
kodlayan bölgesidir. Ekzonların tamamının incelenmesi sayesinde protein
kodlayan bütün gen bölgelerinin değerlendirilmesi yapılabilmektedir.
Hastalıklarla ilişkilendirilmiş mutasyonların çoğu (%85)
DNA’nın ekzon denilen bölgelerinde yer almaktadır. Genellikle hastalıkla
ilişkili bir veya birden fazla gen varsa ilgili gen veya genler tek tek
incelenmektedir. Tüm Ekzom Dizi Analizinde ise tek tek inceleme yerine var olan
tüm genlerin ekzonları taranarak ilk hücreden günümüze kadar var olmayı sürdüren
DNA materyalinin kodlanan diğer bir deyişle hastalıklara yol açma riski yüksek
olan bölgeler tek defada taranabilmektedir.
Eksom (insan genomunun protein kodlayan bölgesi), genomun%
2'sinden daha azını temsil eder, fakat bilinen hastalık ile ilişkili
varyantların% 85'ini içerir, tüm-ekom dizileme tüm-genom dizilemeye
maliyeti nedeniyle uygun bir alternatif haline getirmektedir.
Ekzom zenginleştirmesi kullanılarak ekzom dizileme,
popülasyon genetiği, genetik hastalık ve kanser çalışmaları dahil olmak üzere
geniş bir uygulama yelpazesinde kodlama varyantlarını etkin bir şekilde
tanımlayabilir.
·
Exome Dizilemenin Avantajları
·
Çok çeşitli uygulamalarda varyantları
tanımlar
·
Kodlama bölgelerinin kapsamlı kapsamını
sağlar
·
Tüm genom dizilemesine uygun maliyetli bir
alternatif sağlar (tüm insan genomu başına ~ 90 Gb'ye kıyasla exome başına 4–5
Gb dizilim)
·
Tüm genom yaklaşımlarına kıyasla daha
hızlı, daha kolay analiz için daha küçük, daha yönetilebilir bir veri seti
üretir.
Kodlama Bölgelerinin Verimli Analizi
Bütün-genom dizilemesi pratik ya da gerekli olmadığında,
ekzom dizilemesi maliyet-etkin bir yaklaşımdır. Sadece genomun kodlama
bölgelerini sıralamak araştırmacıların kendi kaynaklarını fenotipi etkileme
olasılığı en yüksek olan genlere odaklamalarını sağlar ve geri dönüş süresi ve
fiyatının erişilebilir bir kombinasyonunu sunar.
Exome dizilemesi, kodlama eksonlarında, gen düzeninin
daha kapsamlı bir görünümü için çevrilmemiş bölgeleri (UTR'ler) ve mikroRNA'yı
içerecek şekilde hedeflenen içeriği genişletme özelliği ile varyantları tespit
eder. DNA kütüphaneleri 1 gün gibi kısa bir sürede hazırlanabilir ve her
bir exome için sadece 4–5 Gb dizilim gerektirir.